Hoera eindelijk vakantie!

Droom of Drama?

Met pubers kan het beide kanten op

Elk jaar opnieuw trappen we er weer in. Het is vakantie, heerlijk, eindelijk verlost van de wekker. Eindelijk ontspannen, eindelijk samen, leuke dingen doen, op pad, herinneringen maken. En na een paar dagen weet je het weer. Ohja. Pubers die nergens zin in hebben, niks leuk vinden en gewoon met rust gelaten willen worden. Helemaal als je ze vraagt de ontbijtspullen achter hun kont op te ruimen. Liefst voor drie uur ’s middags.

Dit jaar gaat het anders: we betrekken ze ruim van tevoren bij de plannen, zodat ze inbreng hebben en voelen dat hun mening meetelt. Dan moeten ze wel leuk meedoen, toch?

“Wat gaan we doen, deze vakantie? Als jullie ook aangeven wat jullie willen, dan hebben we het allemaal leuk!” 
“Meh, weet niet, gewoon, niet te veel doen.”
“Okee maar wat dan wel? Waar heb je zin in?”
“Dat jullie niet zoveel aan mijn kop zeuren!!” 

Hieronder acht tips om wel een relaxte vakantie te hebben met je pubers:

1. Mens erger je niet

Het is zo makkelijk: Je dood ergeren aan je luie puber die zich of op zijn/haar/hun kamer terugtrekt of, nog erger, de hele tijd in de woonkamer rondhangt en helemaal NIKS doet behalve gluren op hun telefoon. Nergens voor te porren en wel overal kritiek op. Ondankbaar. Zucht. Maar… jij bent degene die zich ergert, zij niet. Jij bent ook degene die kan besluiten ze lekker te laten en gewoon voor jezelf een leuke vakantie te plannen. Ergeren is echt zonde van je vakantie en je pubers gaan er ook niet ineens heel betrokken van worden.

2. Je bent geen huisslaaf: Verdeel de klussen

“We wonen hier met zijn vijven, dus we verdelen de taken ook onder ons vijven.” Niet zo heel erg raar, lijkt me. “Huishouden is ook niet bepaald mijn hobby, dus ik zie geen enkele reden waarom ik dat in mijn eentje zou doen.” Geef je kinderen de keuze uit minstens twee taken per dag van een lange lijst. Bokken ze? Dan zijn er consequenties. Dan zijn alle borden vies behalve de jouwe, dan liggen er stapels vuile kleren te stinken behalve de jouwe, dan is er geen eten behalve voor jou. Simpel. En ze hoeven niet per se het hele huis te verven ofzo. Begin met simpele klusjes die snel klaar zijn.

3. ‘Gezellig samen als gezin’ hoeft niet 24/7

Doe vooral zelf leuke dingen. Met je partner, met vriend(inn)en, in je eentje. Als je de hele tijd op de anderen let, op hoe vervelend ze zijn of hoe leuk ze het wel of niet hebben, op wie zich aan wie ergert en wie er wél normaal doet, dan heb je zelf echt een stomme rot vakantie. Fck that: Richt je op je eigen plezier. Als de anderen het en passant ook leuk hebben, mooi meegenomen. Voordeel 1: Je hebt een leuker vakantie. Voordeel 2: Het is goed voor hart en vaten als je minder stress hebt. Voordeel 3: Je geeft je pubers een goed voorbeeld. Voordeel 4: De sfeer in huis verbetert enorm, waardoor het veel makkelijker en leuker is voor de rest van je gezin om elkaar weer op te zoeken.

4. Zorg voor drie prachtige vakantie herinneringen

Natuurlijk wil je toffe herinneringen maken met je gezin. Die irritante pubers van je die toch eigenlijk zulke fantastische jonge mensen zijn, die wonen nog maar een paar jaar bij je thuis. Maar probeer niet de hele vakantie het stempel ‘onvergetelijk’ op te leggen. Dan wordt hij dat wel, maar niet op een erg gezellige manier. Kies liever bijvoorbeeld drie uitjes die je echt met zijn allen doet, of je nou op reis bent of thuis blijft. Die mogen dan best verplicht zijn. Je kunt ook je pubers een budget geven om een toffe dag te verzinnen op hún manier.

5. Gun pubers hun rust

Een puberleven is in gewone (school) tijden enorm hectisch. Ze moeten vroeger opstaan dan hun biologische klok lekker vindt. Ze staan continu sociaal ‘aan’. Moeten ieder moment in de gaten houden of ze nog lekker liggen in de groep, hoe hun vrienden bezig zijn en wat de ‘concurrentie’ doet. Ze moeten redelijke cijfers halen, stil zitten terwijl de hormonen door hun lijf gieren, zich aanpassen aan autoriteit waar dat soms helemaal niet eerlijk voelt. Enzovoort. Ondertussen krijgen ze hele andere opdrachten van hun puberhersenen en worden ze gedreven door oerbehoeftes die niks te maken hebben met woordjes leren of onthouden hoe een koeienoog er van binnen uitziet en hoe het werkt. Mogen ze in de vakantie dan even helemaal bijkomen a.u.b.? Laat ze. Laat ze hun eigen gang maar gaan. Laat ze met rust en laat ze zich weer helemaal opladen. Laat ze zich stierlijk vervelen, nu kan dat nog. En uit verveling kunnen de prachtigste dingen ontstaan.

6. Alternatieven voor schermen

“Die schermen de hele dag… tsktsk. Brainrot! Waarom gaan jullie niet even gezellig een bordspel doen?!”
Ja, wat denk je? Rollende ogen, vaag antwoord, diepe zucht. Ze gaan in elk geval niet ‘gezellig een spelletje’ doen.
“Doe het dan zelf als je dat zo leuk vind!”
Goed plan. Niet vragen, gewoon zelf beginnen. Wie weet komen ze er bij zitten. Zo heb ik mijn pubers aan de patience gekregen, aan de Hitster en ….. aan het kraanvogels vouwen (no cap). Laat een kaartspel of kletskaartjes rondslingeren. Begin zelf aan een leuke serie, bak popcorn er bij en voor je het weet zit je met zijn allen. Laat waterbalonnen rondslingeren of pijl en boog, of waterpistolen of de goede ouwe nerfguns. Desnoods strijkkraaltjes (of toch niet trouwen. krengen). Ga met je partner watervoetbal doen, ga koekjes bakken of leg ingrediënten op het aanrecht en ‘vergeet’ dat vervolgens zodat hun zin in koekjes in aangewakkerd en ze het ‘dan zelf wel’ doen. Met andere woorden: Laat tonnen alternatieven voor schermen rondslingeren, maar 1. Ga niet zeuren over hun schermen en dan 2. vanuit jouw ergernis iets hardop aanbieden. Dan gaan ze dat echt NOOIT doen, believe me. Maar geef ze de kans het zelf te bedenken en voor je het weet zijn ze aan het stoepkrijten.

7. Bepaal de vakantiebestemming samen met je puber

Wij houden van zo wild mogelijk kamperen. Liefst hoog in de bergen. Met wij bedoel ik nu mijn man en ik. Helaas voor ons, dit is enorm saai voor de pubers. Dus we gaan naar een heel ander soort camping dit jaar. In overleg met onze jongens. Iets waar ze kunnen klimmen, zwemmen en basketballen en vooral: rondhangen en niets doen met andere jongeren. Liever een lelijke commerciële schreeuwcamping met blije kinderen dan de hele dag geklaag en gezeur dat het zo saaaaai is en de 4g op is. Wij vermaken ons wel op een andere manier en gaan over een paar jaar weer in de Schotse Wildernis kreperen.

8. Maak foto’s en leg het vast

Enorm stom cliché: Het gaat zo enorm snel. En pubers willen nooit op foto’s of gefilmt (door een ouder). Dat snap ik wel en je moet het niet doen als ze luid en duidelijk NEE zeggen. Maar de foto’s waar je later het liefst naar kijkt zijn de alledaagse taferelen. Hangend op de bank, knuffelend met de kat, ruzie makend. Rommel in de gang, sportkleren naast de wasmand, varkensstal op de kamer of juist keurig uitgestalde spulletjes. Neem deze vakantie eens de tijd om juist het saaie alledaagse op te slaan. Niet voor social media, niet voor ‘kijk hoe goed ik mijn kind heb opgevoed’ en niet voor ‘kijk ze succesvol en knap zijn in hun gala-kleding’. Kijk van hoe hoog ze duiken, kijk hoe goed ze koken. Allemaal gaaf, allemaal foto-waardig en maak ook vooral foto’s van het alledaagse. Voor later als je in het bejaardentehuis zit. Want alle ergernis vergeet je, maar waar je naar terug gaat verlangen is de vanzelfsprekendheid van het om je heen hebben van je kinderen. Dat is binnenkort afgelopen; als ze uitvliegen komen ze voortaan op bezoek. De vakantie is een mooi moment om hier even bij stil te staan en om de tijd te nemen juist de kleine dingen vast te leggen.

Tja, de laatste paar vakanties met je pubers nog grotendeels thuis. Met deze tips in je achterhoofd kun je er iets heel tofs van maken, al zal er altijd óók drama en gedoe zijn. Dat hoort er ook bij. Probeer er (achteraf) om te lachen en zie tip 1 en 3.

Wil je meer weten over pubers en vakantie?

Donderdag 10 juli geef ik gratis een online lezing ‘Pubers in de Vakantie’. Opgeven kan vanaf 20 juni via https://www.sterknaarschool.nl/onlinelezingen/.

Lees je dit blog na 10 juli 2025, dan kun je me een mailtje sturen en vragen om de audio-opname en de dia’s van de presentatie, zodat je alsnog alle informatie krijgt en niks hoeft te missen.